W 1999 r, w dniach od 8 do 22 maja, odbyła się ekspedycja do północno-wschodnich Włoch „Śladami Etrusków”, zorganizowana przez Oddział Warszawski Związku Mostowców RP.

Poniżej zestawiłem główne miejsca, które leżały na szlaku naszej wędrówki i podałem ich krótką charakterystykę poprzez wyszczególnienie zabytków godnych przypomnienia.

  1. PADWA
  • Cappella degli Scrovegni z 1303 r. z freskami Giotta.
  • Basilica di Sant’Antonio (1232 – 1307) z płaskorzeźbami Donatella.
  • Uniwersytet założony w 1222 r.
  • Palazzo della Ragione z 1218 r, siedziba sądu miejskiego, z największą salą w średniowiecznej Europie (80 x 27 x 27 m).
  1. BOLONIA
  • Torri degli Asinelli e dei Garisenda – dwie wieże z XII w.
  • Kościół San Petronio z 1390 r., jedna z największych ceglanych budowli średniowiecznych.
  • Abbazia di San Stefano – zespół średniowiecznych kościołów pod wspólnym dachem; w kościele Sepolcro znajduje się grób św. Petroniusza o konstrukcji wzorowanej na Grobie Świętym w Jerozolimie.
  1. FLORENCJA
  • Katedra Santa Maria del Fiore z kopułą Brunelleschiego z 1436 r. oraz Baptysterium ze wschodnimi drzwiami Ghibertiego (1425-1452).
  • Ponte Vecchio z 1345 r.
  • Palazzo degli Uffizi, mieszczące największy we Włoszech zbiór malarstwa.
  • Galleria dell’Accademia, z rzeźbą Dawida (1504) Michała Anioła.
  • Kościół Santa Croce z freskami Giotta.
  • Convento di San Marco z freskami Fra Angelica (1439-1445).
  • Palazzo Pitti z XV w. i ogrody Boboli.
  • Palazzo Vecchio, ratusz z 1314 r.
  1. PIZA
  • Katedra z amboną Giovanniego Pisano (1302-1311) i drzwiami Bonnana Pisano (1180).
  • Baptysterium z XII/XIII w. z marmurową amboną Nicola Pisano (1260) i inkrustowaną chrzcielnicą Guida da Como (1246).
  • Torre Pendente (Krzywa dzwonnica) z lat 1173-1350; w 1995 r. jej odchylenie od pionu wynosiło 5,40 m.
  • Campo Santo (Pole święte), średniowieczny cmentarz z freskami z XIV w.
  • Kościół Santa Maria della Spina z XIII w., sanktuarium relikwii ciernia (spina) z korony cierniowej.
  1. LUKKA
  • Kościół San Michele in Foro z XII-XIV w. z marmurowymi inkrustacjami artystów z dynastii Cosmatich.
  • Kościół San Frediano z fasadą pokrytą mozaiką z XIII w.
  • Katedra San Martino (1060-1070), z rzeźbą Ukrzyżowanego Jezusa z XIII w.
  1. Most Diabła, średniowieczny kamienny most, z przęsłami o znacznej rozpiętości
  2. Średniowieczny ceglany most w COLLE DI VAL D’ELSA.
  3. VOLTERRA
  • Museo Guarnacci zawierające jedną z największych kolekcji zabytków sztuki etruskiej, szczególnie urn grobowych.
  • Łuk etruski w murach miejskich.
  • Ruiny teatru rzymskiego, najlepiej zachowanego we Włoszech.
  1. SAN GIMIGNANO – miasto o budowie niezmienionej od czasów średniowiecza, z 13 wieżami.
  2. MONTERIGGIONI – klejnot średniowiecznej architektury z XIII w. z murami obronnymi z 14 wieżami.
  3. SIENA
  • Katedra z białego i czarnego marmuru (1136-1382) z rzeźbami Michała Anioła (1501-1504), Nicoli Pisano (1265-1268) i freskami Pinturicchia (1509).
  • Palazzo Pubblico (1297-1342) z dzwonnicą – Torre del Mangia (1338-1348) o wysokości 102 m.
  • Kościół San Domenico z XIII/XIV w. z relikwiami Św. Katarzyny z XIV w.
  • Piazza del Campo – plac, któremu obecny kształt nadano w XIII w. i po którym odbywają się wyścigi konne.
  1. MONTEPULCIANO – jedno z najwyżej położonych miast we Włoszech, klejnot renesansowej architektury z XVI w.
  • Katedra (1592-1630) z obrazem Taddea di Bartolo.
  • Kościół Tempio di San Biaggio (1518-1545).
  1. CHIUSI
  • Muzeum z dziełami sztuki etruskiej z VII i VI w. przed Chr.
  • Grobowce etruskie, z kasetonowymi, malowanymi stropami.
  1. ORVIETO
  • Katedra (1290-1590) o elewacji z białego trawertynu i niebieskoszarego bazaltu; w kaplicy Św. Korporału freski z XIV w.
  • Kościół San Lorenzo in Arari z XIII w. z mensą ołtarzową wykonaną z etruskiego ołtarza ofiarnego.
  • Kościół San Giovenale z freskiem z XIII w. przedstawiającym „drzewo życia”.
  • Kościół San’Andrea z 12-boczną dzwonnicą z XII w.
  1. PERUGIA
  • Katedra z XV w. z zewnętrzną amboną dla Św. Bernardyna z 1425 r.
  • Fontana Maggiore, fontanna Nicola i Giovanniego Pisano z XIII w.
  • Palazzo dei Priori, Średniowieczny pałac, jedna z najpiękniejszych budowli publicznych Umbrii.
  • Oratorio di San Bernardino (1457-1461), z barwną fasadą, dziełem Agostina di Duccio.
  • Kościół z V w., z ołtarzem w środku rotundy.
  • Etruskie mury i brama.
  1. ASYŻ
  • Bazylika San Francesco z XIII w. z freskami Giotto, Pietro Lorenzettiego oraz Cappella di San Martino z freskami Simone Martiniego (1322-1326).
  • Tempio Minerwa, świątynia rzymska z I w. przed Chr.
  1. GUBBIO
  • Katedra z XIV w. ze sklepieniem w kształcie rąk złożonych do modlitwy i witrażem z XII w.
  • Porte della Morte (drzwi umarłych) przy via dei Consoli.
  • Palazzo dei Consoli, z tabliczkami inguwińskimi (250-150 r. przed Chr.) z pismem etruskim.
  • Palazzo Ducale z XV w.
  • Ruiny amfiteatru rzymskiego z I w.
  1. URBINO
  • Palazzo Ducale z XV w., najpiękniejszy we Włoszech renesansowy pałac, z obrazami Rafaela i Piera della Francesca oraz gabinet Federica da Montefeltro ozdobiony intarsjowanymi panelami Botticellego.
  • Dom Rafaela Santi (1483-1520).
  • Obelisk egipski.
  1. RIMINI
  • Rzymski most kamienny z I w. o bogatej ornamentyce, usytuowany w ukosie; konstrukcję niosącą tworzy pięć przęseł o łukach półkolistych (zdjęcie).
  • Rzymski łuk Augusta z 27 r. przed Chr.
  • Tempio Malatestiano, kościół Franciszkanów przebudowany w 1450 r. przez Leona Battistę Albertiego na budowlę renesansową, z interesującymi rzeźbami słoni.
  1. RAWENNA
  • Grobowiec Teodoryka Wielkiego z VI w., z przekryciem wykonanym z jednego głazu kamiennego o średnicy 11 m, grubości powyżej 1 m i masie ok. 300 t.
  • Kościół San Vitale z VI w. z mozaikami przedstawiającymi sceny ze Starego Testamentu.
  • Mausoleo di Galla Placidia z V w., z mozaikami w kolorze błękitu, złota i szkarłatu.
  • Battistero Neoniano z V w., najstarsza budowla miasta, z mozaiką przedstawiającą 12 apostołów.
  • Battistero degli Ariani z V w., z mozaiką przedstawiającą Chrzest Chrystusa.
  • Bazylika Sant’Apollinare Nuovo z mozaiką przestawiającą ufortyfikowany port Classe.
  1. BURANO k/WENECJI, wyspa z jaskrawo pomalowanymi domami, znana z wyrobu koronek.
  2. MURANO k/WENECJI, znane z wyrobu szklanych wyrobów.
  3. TORCELLO k/WENECJI
  • Katedra Santa Maria dell’Assunta z VII w., najstarsza budowla na lagunie, z mozaiką przedstawiającą Sąd Ostateczny.
  • Kościół Santa Fosca z XI w. na planie krzyża greckiego. 
  1. WENECJA
  • Basilica di San Marco, z Pala d’Oro (złotym ołtarzem z X w.).
  • alazzo Ducale (Pałac Dożów), z obrazem Raj (1588-1594) Jacopa i Domenica Tintoretto.
  • Ponte di Rialto (1588-1591).
  • Ponte Accademia (1854).

Program wyprawy przygotował i go zrealizował vice przewodniczący Oddziału Warszawskiego – Pan Janusz Wiśniewski – spiritus movens całego przedsięwzięcia. W organizacji wyprawy pomagał Mu Pan Krzysztof Grzegorzewicz, vice przewodniczący Oddziału.

Przewodniczący Oddziału Warszawskiego ZMRP

Janusz Rymsza