W 1999 r, w dniach od 8 do 22 maja, odbyła się ekspedycja do północno-wschodnich Włoch „Śladami Etrusków”, zorganizowana przez Oddział Warszawski Związku Mostowców RP.
Poniżej zestawiłem główne miejsca, które leżały na szlaku naszej wędrówki i podałem ich krótką charakterystykę poprzez wyszczególnienie zabytków godnych przypomnienia.
- PADWA
- Cappella degli Scrovegni z 1303 r. z freskami Giotta.
- Basilica di Sant’Antonio (1232 – 1307) z płaskorzeźbami Donatella.
- Uniwersytet założony w 1222 r.
- Palazzo della Ragione z 1218 r, siedziba sądu miejskiego, z największą salą w średniowiecznej Europie (80 x 27 x 27 m).
- BOLONIA
- Torri degli Asinelli e dei Garisenda – dwie wieże z XII w.
- Kościół San Petronio z 1390 r., jedna z największych ceglanych budowli średniowiecznych.
- Abbazia di San Stefano – zespół średniowiecznych kościołów pod wspólnym dachem; w kościele Sepolcro znajduje się grób św. Petroniusza o konstrukcji wzorowanej na Grobie Świętym w Jerozolimie.
- FLORENCJA
- Katedra Santa Maria del Fiore z kopułą Brunelleschiego z 1436 r. oraz Baptysterium ze wschodnimi drzwiami Ghibertiego (1425-1452).
- Ponte Vecchio z 1345 r.
- Palazzo degli Uffizi, mieszczące największy we Włoszech zbiór malarstwa.
- Galleria dell’Accademia, z rzeźbą Dawida (1504) Michała Anioła.
- Kościół Santa Croce z freskami Giotta.
- Convento di San Marco z freskami Fra Angelica (1439-1445).
- Palazzo Pitti z XV w. i ogrody Boboli.
- Palazzo Vecchio, ratusz z 1314 r.
- PIZA
- Katedra z amboną Giovanniego Pisano (1302-1311) i drzwiami Bonnana Pisano (1180).
- Baptysterium z XII/XIII w. z marmurową amboną Nicola Pisano (1260) i inkrustowaną chrzcielnicą Guida da Como (1246).
- Torre Pendente (Krzywa dzwonnica) z lat 1173-1350; w 1995 r. jej odchylenie od pionu wynosiło 5,40 m.
- Campo Santo (Pole święte), średniowieczny cmentarz z freskami z XIV w.
- Kościół Santa Maria della Spina z XIII w., sanktuarium relikwii ciernia (spina) z korony cierniowej.
- LUKKA
- Kościół San Michele in Foro z XII-XIV w. z marmurowymi inkrustacjami artystów z dynastii Cosmatich.
- Kościół San Frediano z fasadą pokrytą mozaiką z XIII w.
- Katedra San Martino (1060-1070), z rzeźbą Ukrzyżowanego Jezusa z XIII w.
- Most Diabła, średniowieczny kamienny most, z przęsłami o znacznej rozpiętości
- Średniowieczny ceglany most w COLLE DI VAL D’ELSA.
- VOLTERRA
- Museo Guarnacci zawierające jedną z największych kolekcji zabytków sztuki etruskiej, szczególnie urn grobowych.
- Łuk etruski w murach miejskich.
- Ruiny teatru rzymskiego, najlepiej zachowanego we Włoszech.
- SAN GIMIGNANO – miasto o budowie niezmienionej od czasów średniowiecza, z 13 wieżami.
- MONTERIGGIONI – klejnot średniowiecznej architektury z XIII w. z murami obronnymi z 14 wieżami.
- SIENA
- Katedra z białego i czarnego marmuru (1136-1382) z rzeźbami Michała Anioła (1501-1504), Nicoli Pisano (1265-1268) i freskami Pinturicchia (1509).
- Palazzo Pubblico (1297-1342) z dzwonnicą – Torre del Mangia (1338-1348) o wysokości 102 m.
- Kościół San Domenico z XIII/XIV w. z relikwiami Św. Katarzyny z XIV w.
- Piazza del Campo – plac, któremu obecny kształt nadano w XIII w. i po którym odbywają się wyścigi konne.
- MONTEPULCIANO – jedno z najwyżej położonych miast we Włoszech, klejnot renesansowej architektury z XVI w.
- Katedra (1592-1630) z obrazem Taddea di Bartolo.
- Kościół Tempio di San Biaggio (1518-1545).
- CHIUSI
- Muzeum z dziełami sztuki etruskiej z VII i VI w. przed Chr.
- Grobowce etruskie, z kasetonowymi, malowanymi stropami.
- ORVIETO
- Katedra (1290-1590) o elewacji z białego trawertynu i niebieskoszarego bazaltu; w kaplicy Św. Korporału freski z XIV w.
- Kościół San Lorenzo in Arari z XIII w. z mensą ołtarzową wykonaną z etruskiego ołtarza ofiarnego.
- Kościół San Giovenale z freskiem z XIII w. przedstawiającym „drzewo życia”.
- Kościół San’Andrea z 12-boczną dzwonnicą z XII w.
- PERUGIA
- Katedra z XV w. z zewnętrzną amboną dla Św. Bernardyna z 1425 r.
- Fontana Maggiore, fontanna Nicola i Giovanniego Pisano z XIII w.
- Palazzo dei Priori, Średniowieczny pałac, jedna z najpiękniejszych budowli publicznych Umbrii.
- Oratorio di San Bernardino (1457-1461), z barwną fasadą, dziełem Agostina di Duccio.
- Kościół z V w., z ołtarzem w środku rotundy.
- Etruskie mury i brama.
- ASYŻ
- Bazylika San Francesco z XIII w. z freskami Giotto, Pietro Lorenzettiego oraz Cappella di San Martino z freskami Simone Martiniego (1322-1326).
- Tempio Minerwa, świątynia rzymska z I w. przed Chr.
- GUBBIO
- Katedra z XIV w. ze sklepieniem w kształcie rąk złożonych do modlitwy i witrażem z XII w.
- Porte della Morte (drzwi umarłych) przy via dei Consoli.
- Palazzo dei Consoli, z tabliczkami inguwińskimi (250-150 r. przed Chr.) z pismem etruskim.
- Palazzo Ducale z XV w.
- Ruiny amfiteatru rzymskiego z I w.
- URBINO
- Palazzo Ducale z XV w., najpiękniejszy we Włoszech renesansowy pałac, z obrazami Rafaela i Piera della Francesca oraz gabinet Federica da Montefeltro ozdobiony intarsjowanymi panelami Botticellego.
- Dom Rafaela Santi (1483-1520).
- Obelisk egipski.
- RIMINI
- Rzymski most kamienny z I w. o bogatej ornamentyce, usytuowany w ukosie; konstrukcję niosącą tworzy pięć przęseł o łukach półkolistych (zdjęcie).
- Rzymski łuk Augusta z 27 r. przed Chr.
- Tempio Malatestiano, kościół Franciszkanów przebudowany w 1450 r. przez Leona Battistę Albertiego na budowlę renesansową, z interesującymi rzeźbami słoni.
- RAWENNA
- Grobowiec Teodoryka Wielkiego z VI w., z przekryciem wykonanym z jednego głazu kamiennego o średnicy 11 m, grubości powyżej 1 m i masie ok. 300 t.
- Kościół San Vitale z VI w. z mozaikami przedstawiającymi sceny ze Starego Testamentu.
- Mausoleo di Galla Placidia z V w., z mozaikami w kolorze błękitu, złota i szkarłatu.
- Battistero Neoniano z V w., najstarsza budowla miasta, z mozaiką przedstawiającą 12 apostołów.
- Battistero degli Ariani z V w., z mozaiką przedstawiającą Chrzest Chrystusa.
- Bazylika Sant’Apollinare Nuovo z mozaiką przestawiającą ufortyfikowany port Classe.
- BURANO k/WENECJI, wyspa z jaskrawo pomalowanymi domami, znana z wyrobu koronek.
- MURANO k/WENECJI, znane z wyrobu szklanych wyrobów.
- TORCELLO k/WENECJI
- Katedra Santa Maria dell’Assunta z VII w., najstarsza budowla na lagunie, z mozaiką przedstawiającą Sąd Ostateczny.
- Kościół Santa Fosca z XI w. na planie krzyża greckiego.
- WENECJA
- Basilica di San Marco, z Pala d’Oro (złotym ołtarzem z X w.).
- alazzo Ducale (Pałac Dożów), z obrazem Raj (1588-1594) Jacopa i Domenica Tintoretto.
- Ponte di Rialto (1588-1591).
- Ponte Accademia (1854).
Program wyprawy przygotował i go zrealizował vice przewodniczący Oddziału Warszawskiego – Pan Janusz Wiśniewski – spiritus movens całego przedsięwzięcia. W organizacji wyprawy pomagał Mu Pan Krzysztof Grzegorzewicz, vice przewodniczący Oddziału.
Przewodniczący Oddziału Warszawskiego ZMRP
Janusz Rymsza